Srbi su posle Nemaca i Rumuna treća najbrojnija grupacija stranog stanovništva u Austriji, pokazuju zvanični podaci “Statistik Austrija”.
Izveštaj o migraciji za 2020. godinu pokazao je da od ukupnog stanovništva u Austriji, stranci čine 17,1 odsto, što znači da svaki četvrti stanovnik ima migracijsko poreklo. Među njima su najbrojniji Nemci, slede Rumuni, Srbi i Turci.
Broj ljudi sa srpskim državljanstvom koji žive u Austriji je 122.116 i oni su treća najbrojnija grupa posle Nemaca, koji su na prvom mestu sa 208.768 i Rumuna kojih u ovoj državi ima 131.788. Nezvanično, ako se uzme u obzir i broj Srba sa austrijskim državljanstvom, u ovoj zemlji živi oko 300.000 ljudi srpskog porekla. Najviše njih je u glavnom gradu, Beču, oko 200.000.
Uglavnom sve njih čeka austrijska penzija. Uslov je samo da su u Austriji radili minimalno 15 godina.
Uslovi za penzionisanje u Austriji
Starosna granica za austrijsku penziju se pomera kao i svuda u svetu i razlikuje se za žene i muškarce, a ista prava važe i za naše građane koji su godinama radili u Austriji i plaćali osiguranje. Muškarci u redovnu penziju mogu otići sa 65 godina, dok žene za sada sa 5 godina manje, što bi do 2033. godine trebalo da se izjednači.
I za jednu i za drugu grupu uslov za sticanje regularne penzije je da su minimum 15 godina, odnosno 180 meseci bili osigurani u u ovoj zemlji.
Kao i u Nemačkoj, ni u Austriji ne postoji određena minimalna penzija. Ipak, postoje “minimalni iznosi” zbog kojih austrijske vlasti “pomažu” svojim građanima. Na primer, samci koji primaju manje od 1.110 evra mogu zatražiti i dodatnu socijalnu kompenzaciju i onda se to smatra minimalnim iznosom.
Prema podacima od prošle godine, prosečna penzija u Austriji je oko 1.800 evra za parove, a 1.200 evra za samce.
Vrednost penzije
Kako bi se odredila vrednost austrijske penzije koja vam pripada, referentna vrednost (od 1.058) se množi sa određenim procentom na osnovu broja meseci kada ste plaćali doprinose za penziju.
Procenat se, kako je polovinom prošle godine pisao Kurir, izračunava korišćenjem sistema inkrementnih poena. Praktično, za svaku godinu u kojoj ste platili doprinose dobijate 1,78 poena povećanja. Na primer ako plaćate doprinose više od 45 godina bodovi u tom slučaju mogu iznositi više od 80 odsto iznad referentne penzije.
Kako je polovinom prošle godine kao primer istakao ovaj portal, čistačica u Austriji, nakon punog radnog veka, može da računa na penziju od čak 1.340 evra. To je na društvenim mrežama podelila naša sugrađanka, čija majka koja je radila u jednoj školi u Beču, na konto svog rada čak dva puta godišnje prima duplu penziju. Tako da, njoj mesečna primanja praktično iznose 1.560 evra, a nakon najavljenog povećanja u 2024. godine, ta penzija bi trebalo da iznosi 1.700 evra!
Koje sve penzije postoje u Austriji?
Prevremene penzije za dugoročne osiguranike
Inače, u Austriji postoji nekoliko tipova penzija. Koridorska je najčešće korišćena vrsta prevremenog penzionisanja u Austriji. Može se zatražiti najranije nakon 62 godine, a penzionisanje je moguće ako je ispunjen odgovarajući minimalni broj meseci osiguranja (480 meseci osiguranja ili 40 godina osiguranja).
To važi za muškarce, dok će za žene to biti relevantno tek od 2028. godine, pošto će do tada biti moguća starosna penzija pre 62. godine.
Penzija za težak rad
Ova vrsta penzije odnosi se na osiguranike koji su dugo radili u posebno teškim psihičkim i fizičkim uslovima. Penzija za težak rad može se zatražiti najranije po navršenoj 60. godini života ako je stečeno najmanje 540 meseci osiguranja (45 godina), uz najmanje 120 meseci teškog rada (10 godina) u poslednjih 240 kalendarskih meseci (20 godina) pre ključnog datuma.
Ova vrsta penzije za žene u Austriji trebalo bi da je postala relevantna od ove godine. Do tada, osiguranice i dalje imaju mogućnost da traže prevremenu starosnu penziju ako su dugo osigurane, ili starosnu penziju.
Neophodni uslovi za ovu vrstu prevremenog penzionisanja su:
Navršenih 55 godina za žene ili 60 godina za muškarce,
Potreban broj meseci teškog rada
Najmanje 480 meseci doprinosa za žene ili najmanje 540 meseci doprinosa za muškarce.
Delimična penzija
Ovim modelom osiguranici koji ispunjavaju uslove za koridorsku penziju i koji su navršili 62 godine života mogu nastaviti da učestvuju u radnom veku sve dok ne dostignu standardnu starosnu granicu za korišćenje penzija i istovremeno provode više slobodnog vremena.
Prednosti delimične penzije su što omogućava nedeljno smanjenje radnog vremena od 40 do 60 odsto. A to u praksi znači da ako neko na delimičnoj penziji radi 50 odsto, ima pravo na 75 odsto plate. Međutim, doprinosi za socijalno osiguranje će se i dalje plaćati u visini od 100 odsto prethodne plate.
Kasno penzionisanje u Austriji
Kao dodatna podrška za duži ostanak u radnom veku, učešće zaposlenog i poslodavca u doprinosu za penzijsko osiguranje se u fazi bonusa umanjuje za polovinu, čime se povećava mesečni neto prihod od rada. Međutim, pune osnovice doprinosa i dalje se koriste za kreditiranje penzionog računa u naknadnom obračunu penzije.
Ako se starosna penzija traži tek nakon što se navrši standardna starosna granica za penzionisanje, uprkos tome što su ispunili period čekanja ili minimalni period osiguranja, naknada za meseci kasnijeg potraživanja uvećava se za 4,2 odsto godišnje. Bonus faza se odobrava na najviše tri godine.
Primera radi, ukoliko se osoba penzioniše u 61. godini sa iznosom penzije od 1.050 evra, kroz dodatne penzijske doprinose za 3 godine ova cifra bi se povećala za 120 evra odnosno 150 evra, pa bi penzija u 64. godini bila 1.320 evra.
Gubitak penzije
Čak iako se svi od navedenih uslova za odlazak u penziju ispune, isplata svih vrsta prevremene penzije može biti obustavljena iz nekoliko razloga:
Ako prihod od zaposlenja iznad praga graničnog prihoda od 500,91 evra (2023.),
Ako postoji obavezno osiguranje u penzijskom osiguranju,
Ako korisnik penzije samostalno vodi poljoprivrednu radnju čija procenjena vrednost prelazi 2400,00 evra,
Ako postoji mesečna uplata iz javnog mandata koja prelazi granicu od 4.837,56 evra.
Svi ovi iznosi su verovatno porasli početkom ove godine kada su u Austriji penzije porasle.
(EUpravo zato/Kurir/Blic)