Novi non-paper potresao region: Sankcije Republici Srpskoj sve izvjesnije
Zvanično je potvrđeno postojanje novog non-papera koji je izazvao buru kako u Bosni i Hercegovini, tako i u regionu. U dokumentu koji trenutno kruži među evropskim zvaničnicima predložene su ozbiljne mjere protiv onih koji narušavaju ustavni poredak Bosne i Hercegovine, s fokusom na političko rukovodstvo entiteta Republika Srpska.
U središtu ovog dokumenta, čiji su autori Francuska i Njemačka, nalazi se zahtjev za hitnim sankcijama i obustavom investicija u RS u okviru Investicionog okvira za Zapadni Balkan. Uz to, preporučuje se prekid zvaničnih kontakata s Miloradom Dodikom, Nenadom Stevandićem i Radovanom Viškovićem. Visoki predstavnik se poziva da u narednim sedmicama iznese konkretne prijedloge sankcija.
Ambasador BiH u Njemačkoj Damir Arnaut ističe kako se od država članica sada očekuje individualno djelovanje, po uzoru na Austriju, Njemačku, Litvaniju i Poljsku. Slične stavove izražava i Nizozemska, koja, iako ne sprovodi samostalne sankcije, podržava međunarodne i zalaže se za dalju obustavu finansiranja projekata u RS.
Ambasador BiH u Belgiji i Luksemburgu, Erol Avdović, upozorava da je aktuelna kriza, izazvana izostankom hapšenja Milorada Dodika, još jednom pokazala disfunkcionalnost sistema i potrebu za hitnim angažmanom međunarodne zajednice. “Vrijeme za reakciju je sada”, naglašava Avdović.
Oštre reakcije stižu i iz Srbije, gdje je zbog dokumenta održana sjednica Vijeća za nacionalnu sigurnost. Iako konkretni zaključci nisu objavljeni, reakcije iz Beograda dodatno pojačavaju sumnje u miješanje susjeda u unutrašnja pitanja BiH.
Zlatko Lagumdžija, ambasador BiH pri UN-u, smatra da je non-paper konačno razbio iluzije da akteri destabilizacije mogu ostati nekažnjeni. “Vrijeme neodgovornosti je prošlo”, poručuje on.
Dokument, koji još nema zvanični status, uskoro bi se mogao naći na stolu Političkog i sigurnosnog vijeća EU. Njegova ključna poruka: ponašanje vlasti u RS je direktno suprotno evropskim integracijama BiH i interesima svih njenih građana, uključujući i one iz Republike Srpske.
Ostaje da se vidi hoće li Evropska unija imati dovoljno odlučnosti da konkretno djeluje u skladu s ovim prijedlozima. No, jedno je sigurno – pažnja Brisela, barem zasad, ostaje usmjerena na Bosnu i Hercegovinu.